او در تبلیغات انتخاباتی خود تکیه زیادی بر مقابله این کشور با آمریکا و غرب داشت. درباره سیاست خارجی روسیه در دوره پوتین با بهرام امیر احمدیان، کارشناس آسیای مرکزی و قفقاز گفتوگو کردهایم.
- بازگشت پوتین به کرملین، در سیاست خارجی روسیه نسبت به سالهای اخیر تغییری حاصل خواهد کرد؟
بله و این کاملا طبیعی است. پوتین از هماکنون اعلام کرده که با طرح سپر دفاع موشکی و یکجانبهگرایی آمریکا مقابله خواهد کرد. در مورد پرونده هستهای ایران هم او بر حمایت از ایران تأکید کرده است. مسئله مهم دیگر این است که پوتین اعلام کرده کریدور هوایی ناتو از طریق خاک روسیه به افغانستان را میبندد. این یک برخورد بسیار آشکار در برابر غرب است و نشان میدهد که رئیسجمهور جدید روسیه اجازه نخواهد داد از فضای روسیه برای تدارک نیروهای خارجی در افغانستان استفاده شود. این مسائل تغییراتی است که فعلاً پوتین اعلام کرده و به محض اینکه تصدی امور را در دست بگیرد گفته که قصد اجرای آنها را دارد.
- با این شرایط بهنظر میرسد که در ۶ سال آینده سیاست خارجی روسیه با غرب تقابل بیشتری خواهد داشت؟
مدودف علاقهمند بود که با غرب در ارتباط باشد و تماس نزدیکی با آنها برای نوسازی صنایع روسیه داشت. ممکن است همکاریها در این زمینه ادامه پیدا کند اما در ظاهر پوتین موضع ضدآمریکایی گرفته است که همین مسئله یکی از علل پیروزی او به حساب میآید. به غیر از شهرهای بزرگ روسیه مردم سایر مناطق این کشور اصولاً با نزدیکی به غرب مخالف هستند و بیشتر خواهان روسیه مبتنی بر نمادهای ملی هستند. این مسائل جزو سیاستهای اعلامی پوتین است اگرچه ممکن است او در سیاستهای اعمالی روسیه ناگزیر شود که برخی اصولی که اعلام کرده را متعادل کند.
- گفته میشود پوتین تمایل بیشتری به اروپا دارد تا آمریکا. این مسئله به چه خاطر است؟
۸۰درصد امکانات و جمعیت روسیه در اروپا قرار دارد؛ هر چند ۸۰ درصد خاکش هم در آسیاست. بخش اروپایی این کشور از نظر منابع و صنایع روسیه بسیار مهم است و بخش توسعه یافته این کشور به حساب میآید. به همین خاطر نمیشود اروپا را بدون روسیه در نظر گرفت و ساختارهای اروپایی هم برای اینکه به بازار روسیه دسترسی پیدا کنند باید با این کشور در تعامل باشند. از آنجایی که روسیه در سازمان تجارت جهانی(WTO) پذیرفته شده راه طولانی در پیش دارد تا ساختارهای خود را به نوعی اصلاح کند که رقابت پذیری را در صنایع خود داشته باشد. از این لحاظ پوتین در این دوره وظایف سنگینی هم بهویژه در نوسازی صنایع برعهده دارد. بخش تسلیحاتی روسیه هم با کاهش مشتری در بازار جهانی مواجه شده و مجموع این شرایط نشان میدهد که پوتین در دوره ریاستجمهوری خود با چالشهای زیادی مواجه خواهد بود.
- در ماههای گذشته بهویژه درباره مسئله سوریه، تنشها در روابط مسکو با غرب افزایش یافته است. روسیه ممکن است با غرب به یک تعامل برسد؟
در مورد مسئله سوریه، مقامهای روسیه اعلام کردهاند که به هیچ عنوان کوتاه نخواهند آمد؛این مسئله با روی کار آمدن پوتین شدت بیشتری هم خواهد گرفت. روسیه به هیچ عنوان علاقهمند نیست پایگاهی که در سوریه دارد را از دست بدهد. این پایگاه برای روسیه خیلی حیاتی است و مقامهای این کشور نمیخواهند به هیچ عنوان این شرایط را از دست بدهند. در خلیج فارس ، خاورمیانه و شمال آفریقا جایگاه روسیه کمرنگ است و در این شرایط ممکن است به خاطر این مسئله با آمریکا رو در رو شود.